"Tusi'nin Bahname adlı eserinde bakın döneminin 'güzel kadın' tipini nasıl çiziyor.. " başlıklı bir haber görürseniz Nasırettin Tusi'nin Bahnamesi'nden bahsedildiğini hemen anlayabilirsiniz. Çok rağbet gören bu yorumu aslında dört şıkla özetlemek mümkün: " 

* Avradın dört nesnesi hoş kokulu gerek. Burnu, azası, eli, koltuk altları ve ayakları.
* Avradın dört nesnesi geniş gerek. Alnı, göğsü, gözleri ve butları.
* Avradın dört nesnesi küçük gerek. Ağzı, elleri, ayakları ve kulakları.
* Ve yürüdüğü zaman, kalçası titreye..."

Metnin ilginç olduğu ve medya için kusursuz bir malzeme olduğu su götürmez bir gerçek. Bu metin doğal olarak pek çok mizah sitesine de malzeme oldu ve son olarak bugün takvim gazetesi sayfalarını süsledi. Fakat işin asıl traji komik yönü dünya çapında ünlü bir astronomi bilgininin artık sadece bu metni ile anılıyor ve tanınıyor oluşu. Ki Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin de kısmen aynı kaderi paylaştığını söylemek abartı olmaz.   

Nasırreddîn-i Tûsî bundan 7 asır önce yaşamış ve 13. asırda astromoni ilmine pek çok eser kazandırmış bir isim. Dünya çapında meşhur olan bilginimizin ismi bugün de Ay Haritalarında yaşamaya devam ediyor. Ama Türkçe'de artık neredeyse sadece bu metni ile tanınıyor.Bilim tarihinin en büyük astronomlarından Tusi'nin 13. yüzyılda Farsça yazdığı "Bahname" yani "Cinsel Bilgiler Kitabı", Türkçe dahil bir çok dile çevrilmiş ve bir çok kitaba da kaynaklık etmiştir.

İşte Tusi'nin "Güzel kadın tarifi".

"Ey oğlu, imdi sana avratların güzellik alametlerini zikredeceğim. İşbu alâmetleri bünyesinde barındıran avrat, avratların hasıdır. Meğer ki, bir avratta bu alâmetler eksik ve az ola, avrat o kadar güzellikten uzak ola.. Güzellik alâmetleri şunlardır:  

Avradın dört nesnesi kara gerek. Saçı, kaşı, kirpiği ve gözünün karası.

Avradın dört nesnesi kızıl gerek. Dili, dudağı, yanakları ve avurdları.

Avradın dört nesnesi yuvarlak gerek. Yüzü, gözü, topukları ve bilekleri.

Avradın dört nesnesi uzun gerek. Boynu, burnu, kaşı ve parmakları.

Avradın dört nesnesi hoş kokulu gerek. Burnu, azası, eli, kolu, koltuk altları ve ayakları.

Avradın dört nesnesi geniş gerek. Alnı, göğsü, gözleri ve butları.

Avradın dört nesnesi dar gerek. Ağzı, göbek deliği, kulak delikleri ve burun delikleri.

Avradın dört nesnesi küçük gerek. Ağzı, elleri, ayakları ve kulakları.

Ve dahi avradın başı ne büyük ola ne de küçük ola. Ve boynu ne uzun ne de kısa ola. Ve eti yuvarlak ola.

Ve benzi de ak ola veyahut kaz benizli veya karayağızın güzeli ola.
Ve teni de pembe ola.

Ve saçı sık ve uzun ola. Zira saç avratların yüz suyudur.

Güldüğü vakit güzel ola. Zira avradın gülüşünün hoşluğu, diğer özelliklerinden önce gelir.

Ve gözlerinin karası çok ola. Kaşları çatık ola.

Ve yürüdüğü zaman, kalçasının etleri titreye.

Huyu tatlı ola, sözü tatlı ola ve yumuşak ola.

İşte bu özelliklere sahip avrat güzelliğinin olgunluğuna ulaşmış demektir.